वीरगञ्जका बिहानहरू अहिले सेतो–खैरो कुहिरोले ढाकिएका छन्। सहरमा दृश्यता अत्यन्तै कम भएको छ—टाढा देखिँदैन, सडकमा सवारी बिस्तारै गुड्छन्, र दुर्घटना हुनसक्ने जोखिम बढेको छ। तर केवल दृश्यता मात्र होइन, हरेक साससँगै स्वास्थ्य जोखिम पनि बढिरहेको छ। स्थानीय चिकित्सकहरूले चेतावनी दिएका छन्—यो कुहिरो सामान्य मौसम घटना मात्र होइन, धुलो, धुँवा र हानिकारक रासायनिक कण मिसिएको ‘विषालु फग’ हो।
दृश्यता र जनजीवनमा असर
कुहिरोको कारण सडक, विद्यालय, बजार र सार्वजनिक स्थलहरूमा दृश्यता अत्यन्तै कम हुन्छ। बिहानको समय, विशेष गरी ५–८ बजेसम्म, सवारी र पैदलयात्रीका लागि जोखिमपूर्ण हुन्छ। दुर्घटना हुने सम्भावना बढ्ने, सार्वजनिक यातायात ढिला हुने र दैनिक गतिविधि प्रभावित हुने अवस्था सिर्जना हुन्छ।
कुहिरो किन घातक छ?
जाडोयाममा चिसो हावा जमिनतिर थुनिन्छ, माथि तातो हावाको तह बन्ने भएकाले धुलो र प्रदूषण माथि उठ्न सक्दैन। वीरगञ्ज जस्तो औद्योगिक र सीमा नाकाको शहरमा, उद्योग, सवारी साधन र भारततर्फबाट आउने धुलो कुहिरोसँग मिसेर घातक अवस्था सिर्जना गर्छ। वर्षा कम हुने भएकाले प्रदूषण पखालिने मौका पाउँदैन।
साससँगै शरीरमा पस्छ विष
कुहिरोमा मिसिएको पीएम २.५, कार्बन मोनोअक्साइड, नाइट्रोजन डाइअक्साइड र सल्फर डाइअक्साइड जस्ता कण फोक्सो हुँदै रगतमा मिसिन्छन्। चिकित्सकहरूले बताउँछन्—दीर्घकालीन रूपमा यसले दम, फोक्सोको संक्रमण, मुटुरोग, मस्तिष्कघात र क्यान्सरको जोखिम बढाउँछ।
विशेष गरी बालबालिका, वृद्धवृद्धा, गर्भवती महिला र दीर्घरोगीहरू बढी जोखिममा छन्। गर्भावस्थामा प्रदूषित हावा सम्पर्कमा आए बच्चाको फोक्सो र मस्तिष्कको विकासमा असर पर्न सक्छ। समयपूर्व जन्म र एलर्जी देखिने जोखिम पनि बढ्नसक्छ ।
बिहान मर्निङवाकमा विशेष सतर्कता
वीरगञ्जमा बिहान ५–८ बजेसम्म कुहिरो बाक्लो हुन्छ। चिकित्सकहरू चेतावनी दिन्छन्—त्यो समयमा मर्निङवाक, दौडधुप वा बाहिर लामो समय बस्नु स्वास्थ्यका लागि हानिकारक छ। बिहानको सट्टा दिउँसो वा साँझ, खुला र कम प्रदूषित ठाउँमा व्यायाम गर्नु सुरक्षित हुन्छ।
घर, सडक र जीवनशैलीमा सचेत उपाय
- कुहिरो बाक्लो भएका दिन बाहिर ननिस्कनु ।
- घरभित्र व्यायाम गर्नु ।
- मास्क प्रयोग गर्नु ।
- खुला फोहोर नजलाउनु ।
- पुराना सवारी साधनको धुँवा नियन्त्रण गर्नु ।
- उद्योगबाट निस्कने प्रदूषण घटाउन स्थानीय तह सक्रिय रहनु आवश्यक ।
वीरगञ्जमा कुहिरोले दृश्यतालाई मात्र कम गरेको छैन; यसले स्वास्थ्य र दैनिक जीवनमा पनि प्रत्यक्ष असर पुर्याइरहेको छ। हरेक साससँगै विषालु कण शरीरभित्र प्रवेश गरिरहेकै हुन्छ। जागरुक हुनु आजको आवश्यकता हो—स्वस्थ जीवन र भविष्यका लागि।
