आश्विन शुक्ल दशमी अर्थात् विजया दशमी आज देशभर धुमधामका साथ मनाइँदैछ। फूलपाती, महाअष्टमी र महानवमीको पर्विक क्रमपछि विजया दशमी नै दशैंको मुख्य दिन हो, जसलाई शुभकामना र टीका–जमरा लगाउने दिनको रूपमा विशेष महत्व दिइन्छ।
धार्मिक र सांस्कृतिक महत्त्व
विजया दशमीलाई देवी दुर्गाले राक्षस महिषासुरमाथि विजय प्राप्त गरेको दिनका रूपमा मनाइन्छ। घर–घरमा बुज्रुकजन, दाजुभाइ र परिवारका सदस्यबीच टीका र जमरा लगाइने परम्परा छ। बुहारी र छोराछोरीले पितृ, नातागोता वा आमाबुबाबाट टीका र आशिर्वाद लिने चलन रहिआएको छ।
ऐतिहासिक पृष्ठभूमि
हिन्दू धर्मग्रन्थमा वर्णित दुर्गा सप्तशती अनुसार देवी दुर्गाले महिषासुरलाई वध गरेर संसारमा धर्मको विजय सुनिश्चित गरेकी थिइन्। यसै ऐतिहासिक र धार्मिक पृष्ठभूमिका कारण विजया दशमीलाई शक्ति, धर्म, विजय र पारिवारिक एकताको प्रतीकका रूपमा मनाइन्छ।
विशेष कार्यक्रम
नेपालभर विशेष पूजापाठ, आरती, सांस्कृतिक झाँकी, मेला र दान–पुण्य कार्यक्रम आयोजना गरिन्छ। साँझका समयमा विशेष भोज, लोकनृत्य र गीतसंगीतले पर्वको वातावरण झकझक्याउँछ। यस दिनको टीका र जमराले परिवारमा सौहार्द, प्रेम र मेलमिलाप बढाउने विश्वास छ।
विजया दशमीले मात्र धार्मिक महत्व नभई सामाजिक र सांस्कृतिक आयाम पनि समेटेको पर्वको रूपमा नेपाली समाजमा उच्च स्थान ओगटेको छ।