आज आश्विन शुक्ल सप्तमीका दिन देशभर फूलपाती पर्व धुमधामका साथ मनाइँदैछ। विजया दशमीको सातौँ दिन पर्ने फूलपातीलाई दशैंको औपचारिक सुरुवातको दिन मानिन्छ।
परम्पराअनुसार गोरखाबाट विशेष विधिपूर्वक ल्याइने फूलपातीलाई काठमाडौंको हनुमानढोका दरबारस्थित दशैं घरमा तोप हान्दै, सलामी अर्पण गर्दै वैदिक विधिपूर्वक स्थापना गरिन्छ। सेनाको विशेष टुकडीको सम्मानसहित त्रिपुरेश्वरबाट हनुमानढोकासम्म फूलपातीको डोली परम्परागत शैलीमै लैजाने चलन यस वर्ष पनि निरन्तरता दिइएको छ।
ऐतिहासिक पृष्ठभूमि
शाह वंशका राजा पृथ्वीनारायण शाहले गोरखाबाट काठमाडौं उपत्यकामा प्रवेश गरेपछि फूलपाती भित्र्याउने परम्परा दरबारसम्म ल्याइएको मानिन्छ। गोरखाबाट नवरत्नका पवित्र सामग्रीसहित ल्याइने फूलपाती दरबारमा भित्र्याएर देवी दुर्गाको विशेष पूजा गर्ने चलन त्यसबेलादेखि सुरु भएको इतिहासविद्हरू बताउँछन्।
सांस्कृतिक र धार्मिक महत्त्व
फूलपातीलाई देवी दुर्गाको शक्तिको प्रतीक मानिन्छ। बाँसको डोलीमा सजाइने बेलपत्र, धतुरो, दालचिनी, मान्चे, सुपारी लगायतका सामग्रीलाई देवीको प्रसाद स्वरूप घर–घरमा भित्र्याउने परम्परा रहिआएको छ। दशैं घरमा स्थापना गरिएको फूलपातीलाई आगामी दिन महाअष्टमी, महानवमी हुँदै विजयादशमीका दिन देवीको शक्ति र आशीर्वादसहित जनमानसमा वितरण गरिन्छ।
यसरी फूलपाती भित्र्याएपछि दशैंको वातावरण घर–घरमा औपचारिक रूपमा प्रारम्भ हुन्छ भने समाजमा मेलमिलाप, एकता र पारिवारिक सौहार्द बढाउने पर्वका रूपमा यसलाई हेर्ने गरिन्छ।