दक्षिण अफ्रिकाले आफ्नो लामो समयदेखिको ‘चोकर’को छवि अन्त्य गर्दै लर्ड्स क्रिकेट मैदानमा भएको वर्ल्ड टेस्ट च्याम्पियनसिप (WTC) को उपाधि जितेको छ। अष्ट्रेलियालाई पाँच विकेटले हराउँदै दक्षिण अफ्रिकाले ऐतिहासिक सफलता हात पारेको हो।
शनिबार तेस्रो दिनको खेल सकिएपछि लर्ड्सको मिडिया सेन्टरको लिफ्ट तल झर्दै गर्दा कमेन्ट्री गरिरहेका दक्षिण अफ्रिकाका पूर्व कप्तान शॉन पोलकले भने, "योपटक त हामी बिगार्दैनौं होला, हैन?" पोलकको यो टिप्पणीले दक्षिण अफ्रिकी क्रिकेट मनोविज्ञान अझै कति संवेदनशील र डरले भरिएको छ भन्ने देखाउँछ।
अद्यावधिक स्कोरअनुसार दक्षिण अफ्रिकालाई जितका लागि ६९ रन चाहिएको थियो। यद्यपि इतिहासको भारी बोकेको यो टोलीले कहिल्यै सजिलै अन्तिम क्षण पार गर्न सकेको थिएन।
‘चोक’ भन्ने शब्द अझै घाउ बनेर बाँचेको
दक्षिण अफ्रिकी कप्तान टेम्बा बाभुमाले BBC टेस्ट म्याच स्पेशलसँग कुरा गर्दै भने, "जब हामी ब्याटिङ गरिरहेका थियौं, अष्ट्रेलियन खेलाडीहरूले हामीमाथि 'चोक' भन्ने शब्द फ्याँकिरहेका थिए।" उनले थपे, "हामी वर्षौंदेखि कुनैपनि फाइनल जितेका थिएनौं, तर अहिले हामी इतिहासमा नयाँ अध्याय लेख्न सफल भएका छौं।"
दक्षिण अफ्रिकाले हालसम्म १८ एकदिवसीय र T20 विश्वकपहरू खेलेका छन्, तर केवल एकपटक मात्र फाइनल पुगेका छन्। १२ मध्ये १० वटा नॉकआउट खेल गुमाएको यो टोलीलाई ‘चोकर’को उपाधि जोडिएको थियो।
यद्यपि उनीहरूले सन् १९९८ मा बंगलादेशमा भएको इनागुरल ICC नक्आउट ट्रफी (पछि च्याम्पियन्स ट्रफी) जितेका थिए। सोही वर्ष अष्ट्रेलियाविरुद्ध कोलालम्पुरमा भएको कमनवेल्थ गेम्सको क्रिकेट फाइनल पनि जितेका थिए।
भावनामा डुबेको क्षण
लर्ड्स मैदानमा हजारौं दक्षिण अफ्रिकी समर्थकहरूको उपस्थिति र खेलपछि केशव महाराजका आँसुहरूले यो जित कति ठूलो थियो भन्ने स्पष्ट संकेत दिन्छ। शतक पूरा गरेका आयडेन मार्करामले एक पुरानो स्कुल साथीको साथ स्ट्यान्डमा गएर एक गिलास बियर पिएर खुसी साटे।
"अब त्यो 'चोक' शब्द फेरि सुन्नु नपरोस् भन्ने चाहन्छु," मार्करामले भने, "यसपटक काम पूरा गर्नु ठूलो कुरा हो।"
बाभुमा : प्रेरणादायी कप्तान
पोस्ट म्याच कन्फरेन्समा टेम्बा बाभुमाले WTC को चम्किलो गदा (मेस) टेबलमा राखेपछि त्यो क्षणको ऐतिहासिक महत्व झन् प्रस्ट भएको थियो।
टेम्बा बाभुमा दक्षिण अफ्रिकाका पहिलो अश्वेत अफ्रिकी ब्याट्सम्यान, पहिलो अश्वेत अफ्रिकी टेस्ट शतककर्ता र पहिलो अश्वेत कप्तान हुन्। अब उनी पहिलो ICC प्रमुख उपाधि जित्ने दक्षिण अफ्रिकी कप्तान बनेका छन्।
उनको नेतृत्व शैली शान्त, विनम्र र समावेशी छ। मुख्य प्रशिक्षक शुक्री कोनराडको कुशल रणनीतिसँग उनी उत्कृष्ट रूपमा समन्वय गर्दै आएका छन्।
"यो हामी सबैलाई एकताबद्ध बनाउने अवसर हो," बाभुमाले भने, "हाम्रो वर्तमान र भविष्य अतीतले आकार दिएको छ। आज हामी एकतामा रमाउन सक्छौं, हर्ष मनाउन सक्छौं।"
अष्ट्रेलियाको चिन्ता, परिवर्तनको संकेत
अष्ट्रेलियाका कप्तान प्याट कमिन्सले भने यो हारपछि टोलीमा केही परिवर्तनको संकेत दिएका छन्। “यो टोलीले हामीलाई फाइनलसम्म ल्यायो, तर अब फेरबदल कहिले गर्ने भन्ने निर्णय गर्नुपर्ने समय आएको छ,” उनले भने।
टेस्ट क्रिकेटप्रति समर्पण
मार्करामले भने टेस्ट क्रिकेट दक्षिण अफ्रिकाका लागि सधैं महत्वपूर्ण रहनुपर्नेमा जोड दिए। “यो मेरो मन पर्ने र सबैभन्दा महत्वपूर्ण फर्म्याट हो। खेलको संख्या कम हुनु हामीमाथि छैन, तर टेस्टलाई पहिलो प्राथमिकतामा राख्नुपर्छ,” उनले भने।
अब दक्षिण अफ्रिका टेस्ट च्याम्पियन बनेको छ, तर २०२५–२६ सम्म उनीहरूको घरेलु टेस्ट सिरिज तय छैन। यद्यपि, यो ऐतिहासिक जितले दक्षिण अफ्रिकी क्रिकेटको आत्मविश्वासमा पुनर्जागरण ल्याउने अपेक्षा गरिएको छ।
