भारतको ओडिशा राज्यस्थित कालिंगा इन्स्टिच्युट अफ इन्डस्ट्रियल टेक्नोलोजी (KIIT) विश्वविद्यालयमा एक नेपाली छात्राको रहस्यमय मृत्यु भएको घटनाको भारत सरकारले गम्भीरतापूर्वक अनुसन्धान भइरहेको जनाएको छ। बिहीबार साँझ छात्रावासको कोठामा झुंडिएको अवस्थामा उक्त छात्रा मृत फेला परेकी थिइन्।
के भयो घटनास्थलमा?
ओडिशा राज्यको भुवनेश्वर-कटक प्रहरी आयुक्त सुरेश देव दत्ता सिंहले उक्त घटनालाई "अप्राकृतिक मृत्यु" (unnatural death) को रूपमा लिइएको बताए। मृतक छात्रा कम्प्युटर साइन्स कार्यक्रममा अध्ययनरत थिइन् र बालिकाहरूको छात्रावासमा बस्दै आएकी थिइन्।
यो घटनाभन्दा झण्डै तीन महिनाअघि, फागुन ४ गते (फेब्रुअरी १६) मा सोही विश्वविद्यालयमा अर्की नेपाली छात्रा मृत फेला परेकी थिइन्। उनी B.Tech कार्यक्रममा अध्ययनरत थिइन्। त्यो घटनापछि विश्वविद्यालयमा रहेका नेपाली विद्यार्थीहरूले विरोध प्रदर्शन गरेका थिए, र सो विषय नेपाल सरकारद्वारा भारत सरकारसँग कूटनीतिक तहमा उठाइएको थियो।
नेपाल सरकारको कूटनीतिक पहल
नेपाली परराष्ट्रमन्त्री अर्जुना राणा देउवाले बिहीबारको पछिल्लो घटनापछि तुरुन्तै गम्भीर अनुसन्धानको माग गर्दै भारतीय उच्च अधिकारीहरूसँग सम्पर्क गरेको बताइन्। उनले सामाजिक सञ्जालमार्फत "छात्राको मृत्युले म गहिरो दुःखी छु" भन्दै घटनाको सत्यतथ्य पत्ता लगाउन परराष्ट्र मन्त्रालयले भारत सरकार, ओडिशा सरकार र नयाँ दिल्लीस्थित नेपाली दूतावासमार्फत कूटनीतिक पहल सुरु गरेको उल्लेख गरिन्।
नेपालका भारतस्थित राजदूत शंकर शर्मा पनि अनुसन्धानमा नजिकबाट समन्वय भइरहेको भन्दै सामाजिक सञ्जालमा प्रतिक्रिया दिएका छन्।
भारत सरकारको प्रतिक्रिया
भारतीय परराष्ट्र मन्त्रालयले एक विज्ञप्ति जारी गर्दै, "हामी केआईआइटी विश्वविद्यालयमा नेपाली छात्राको दुःखद निधनबाट अत्यन्त दुःखी छौं। शोकसन्तप्त परिवारप्रति हार्दिक समवेदना व्यक्त गर्दछौं," भनेको छ। मन्त्रालयका अनुसार ओडिशा प्रहरीले घटनाको पूर्ण छानबिन गरिरहेको छ र भारत सरकार सबै अन्तर्राष्ट्रिय विद्यार्थीहरूको सुरक्षामा प्रतिबद्ध रहेको उल्लेख गरेको छ।
ओडिशा राज्य सरकारले पनि मृतक छात्राको परिवारलाई आवश्यक सम्पूर्ण सहयोग प्रदान गरिरहेको जनाएको छ।
पहिलेको घटनाको पृष्ठभूमि
फेब्रुअरीमा भएको पहिलो घटनाको अनुसन्धानका क्रममा मृतक छात्राले विश्वविद्यालयमा आफूमाथि यौन दुर्व्यवहार भएको भन्दै उजुरी दिएको तर विश्वविद्यालयले त्यसबारे कुनै कारबाही नगरेको तथ्य बाहिर आएको थियो। भारतको राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोग (NHRC) ले उक्त विषयमा विश्वविद्यालयको बेवास्तालाई “गम्भीर लापरवाही” (gross negligence) को रूपमा ब्याख्या गरेको थियो। उजुरीमा उल्लेखित आरोपी विद्यार्थीलाई घटनापछि पक्राउ गरिएको थियो।
